Parametric design là gì? Đây là một khái niệm không còn xa lạ trong lĩnh vực kiến trúc và thiết kế, nhưng có thể vẫn còn nhiều người chưa hiểu rõ về nó. Bài viết này sẽ giúp bạn khám phá sâu hơn về parametric design, từ định nghĩa cho đến lịch sử phát triển và ứng dụng thực tiễn trong các công trình kiến trúc hiện đại.
Tìm hiểu xem Parametric Design là gì?
Parametric design là gì? Đây một phương pháp thiết kế mà trong đó các yếu tố và thông số được xác định bằng cách sử dụng các tham số. Điều này có nghĩa là các yếu tố trong thiết kế không chỉ được định hình theo cách truyền thống mà còn dựa vào các quy tắc, mô hình và biến đổi liên tục. Với parametric design, các nhà thiết kế có thể tạo ra những hình thức phức tạp và duy nhất mà không bị hạn chế bởi các yếu tố vật lý ban đầu.
Phương pháp này cho phép sự tương tác linh hoạt giữa các thành phần thiết kế. Nó cung cấp khả năng thay đổi, thích nghi với môi trường xung quanh, và tạo ra các giải pháp sáng tạo phù hợp với nhu cầu cụ thể. Đặc biệt, parametric design sử dụng các phần mềm chuyên dụng như Grasshopper, Rhino hay Dynamo, nhằm giúp các nhà thiết kế dễ dàng mô hình hóa và điều chỉnh các yếu tố khác nhau trong thiết kế.
Một trong những đặc điểm nổi bật nhất của parametric design là tính linh hoạt. Thay vì thiết kế một đối tượng đơn lẻ, các nhà thiết kế có thể tạo ra một hệ thống mà trong đó mỗi yếu tố đều có thể ảnh hưởng đến các yếu tố khác.
Vậy ưu điểm của parametric design là gì? Tính toán tự động là một trong những ưu điểm lớn của parametric design. Thay vì phải tính toán thủ công, các phần mềm có thể tự động tạo ra các mô hình 3D dựa trên các tham số đã được thiết lập.
Cuối cùng, khả năng tối ưu hóa công năng cũng là một yếu tố không thể bỏ qua. Với parametric design, các nhà thiết kế có thể đạt được hiệu suất cao hơn trong việc sử dụng không gian và tài nguyên.
Lịch sử hình thành và phát triển Parametric Design
Nguồn gốc của trường phái thiết kế parametric design là gì?, hay còn gọi là kiến trúc tham số, có nguồn gốc từ những công trình của Antonio Gaudí, một kiến trúc sư nổi tiếng người Tây Ban Nha. Một trong những thiết kế đầu tiên của ông, Nhà thờ Colònia Güell, là một minh chứng rõ ràng cho việc sử dụng các nguyên lý vật lý và hình học trong kiến trúc để tạo ra những cấu trúc độc đáo.
Tuy nhiên, vào thời điểm đó, công nghệ máy tính chưa phát triển đủ để Gaudí có thể thực hiện những tính toán chính xác hơn, nên ông phải dựa vào phương pháp thủ công và cảm hứng thiên nhiên để hoàn thiện tác phẩm.
Khái niệm “parametric” trong thiết kế kiến trúc chỉ thực sự được phát triển vào những năm 1980, khi công nghệ máy tính bắt đầu phát triển mạnh mẽ. Các phần mềm tiên tiến, vốn được tạo ra phục vụ cho ngành hàng không vũ trụ, đã được các kiến trúc sư và nhà thiết kế áp dụng để tạo ra những hình ảnh và cấu trúc phức tạp, sống động.
Một trong những người tiên phong trong việc áp dụng công nghệ này vào kiến trúc là Greg Lynn. Ông đã giới thiệu các thiết kế “Blob” và “Fold” – những hình thức kiến trúc được tạo ra bởi sự trợ giúp của máy tính, là một trong những ví dụ đầu tiên của kiến trúc tham số.
Kiến trúc Parametric Design là gì càng được nhiều người biết đến và trở nên phát triển mạnh mẽ hơn khi các công trình lớn bắt đầu ứng dụng phương pháp này. Một trong những minh chứng rõ ràng nhất là Nhà ga T3 của Sân bay Quốc tế Shenzhen Bao’an, hoàn thành vào năm 2013. Công trình này được thiết kế bởi kiến trúc sư người Ý Massimiliano Fuksas với sự hỗ trợ thiết kế Parametric từ công ty kỹ thuật Knippers Helbig. Đây là một ví dụ điển hình cho việc áp dụng những nguyên lý Parametric vào thiết kế kiến trúc, tạo nên những cấu trúc mềm mại, có tính linh hoạt cao.
Nữ kiến trúc sư tài ba Zaha Hadid cũng đã áp dụng và phát triển mạnh mẽ phong cách thiết kế này. Các tác phẩm nổi bật của bà như Nhà hát Opera, Trung tâm Nghệ thuật Đương đại Rosenthal và Ga tàu điện trên cao Nordketten là những minh chứng cho sự sáng tạo và khả năng ứng dụng vượt trội của kiến trúc tham số. Các thiết kế của Zaha Hadid không chỉ nổi bật về hình thức mà còn mở ra một hướng đi mới trong việc kết hợp công nghệ và nghệ thuật trong kiến trúc.
Trong tương lai, với sự tiến bộ không ngừng của công nghệ AI và Machine Learning, chắc chắn parametric design sẽ còn phát triển hơn nữa, mở ra nhiều khả năng mới cho lĩnh vực thiết kế.
Những nguyên tắc cơ bản của phong cách Parametric Design
Để hiểu rõ hơn về Parametric Design là gì, chúng ta cần tìm hiểu những nguyên tắc cơ bản mà nó tuân theo. Đây là những yếu tố quyết định đến sự thành công của một thiết kế parametric.
Giải pháp tạo hình trong Parametric Design
Giải pháp tạo hình trong thiết kế đòi hỏi phải đảm bảo sự linh hoạt và sáng tạo, đồng thời tránh sự cứng nhắc trong các yếu tố cấu trúc. Giải pháp tạo hình trong Parametric Design là gì?
Nguyên tắc đầu tiên trong Parametric Design là nguyên tắc phủ định trong thiết kế. Đây là việc loại bỏ những hình khối đơn giản và quá quen thuộc như hình tròn, hình vuông hay hình tam giác, vì chúng có thể gây cảm giác nhàm chán và thiếu sự đổi mới. Điều này giúp tạo ra một không gian sống năng động và sáng tạo, phù hợp với nhu cầu thẩm mỹ và công năng hiện đại. Đồng thời, việc hạn chế sự lặp lại theo một cách đơn giản, không phong phú và đa dạng là rất quan trọng.
Ngoài ra, thiết kế cần tránh sự thiếu liên kết giữa các yếu tố tạo hình, vì điều này có thể dẫn đến một tổng thể không có tính cấu trúc rõ ràng. Mỗi yếu tố trong không gian phải được kết nối một cách logic và hợp lý, để tạo ra một thiết kế hài hòa và dễ chịu.
Thứ hai, nguyên tắc thực hiện trong việc tạo hình Parametric Design là gì? Đây là sự linh hoạt và uyển chuyển trong từng yếu tố thiết kế. Điều này có thể được thực hiện bằng cách sử dụng các hình thức biến dạng nhẹ để tạo ra những hình ảnh sáng tạo và độc đáo, thay vì chỉ sử dụng những hình khối cứng nhắc.
Sự chuyển động mượt mà giữa các thành phần trong thiết kế là yếu tố không thể thiếu, đảm bảo rằng các yếu tố này kế thừa lẫn nhau mà không có sự gián đoạn, mang lại một sự liên kết hài hòa và liên tục trong tổng thể. Cuối cùng, mặc dù mỗi yếu tố trong thiết kế có thể hoạt động độc lập, nhưng chúng cần phải có sự liên kết chặt chẽ và hỗ trợ lẫn nhau, tạo nên một hệ thống thiết kế thống nhất và hiệu quả.
Giải pháp tối ưu công năng
Giải pháp công năng trong thiết kế yêu cầu phải linh hoạt và sáng tạo, nhằm tối ưu hóa công năng sử dụng mà không bị bó buộc vào những khuôn mẫu cứng nhắc và đơn điệu. Nguyên tắc phủ định trong việc thiết kế công năng là tránh việc sử dụng những mô hình cứng nhắc, thiếu sự biến đổi, vì chúng có thể làm giảm tính hiệu quả và không đáp ứng được nhu cầu thực tế của người sử dụng. Việc thiết lập công năng sử dụng một cách hài hòa và linh hoạt sẽ giúp không gian trở nên dễ sử dụng và phù hợp với nhiều mục đích khác nhau.
Nguyên tắc thực hiện trong giải pháp công năng của Parametric Design là gì? Tất cả các yếu tố trong thiết kế phải có sự kết nối và hỗ trợ lẫn nhau, tạo nên một không gian hoạt động đồng bộ và liên tục. Các công năng trong thiết kế không chỉ cần phải đáp ứng các yêu cầu sử dụng thực tế mà còn phải tuân thủ những tham số và nguyên tắc hoạt động cụ thể. Việc thay đổi và luân phiên các hoạt động trong không gian là yếu tố quan trọng, giúp công năng của thiết kế có thể thích nghi với sự thay đổi của nhu cầu sử dụng trong suốt thời gian dài. Như vậy, tất cả các công năng phải được thiết kế sao cho khi kết hợp lại với nhau, chúng tạo ra một không gian sống tiện nghi, dễ dàng thay đổi và phù hợp với những yêu cầu phát sinh trong tương lai.
Những công trình tiêu biểu ứng dụng Parametric Design
Chúng ta đã biết được Parametric Design là gì, cùng JAMA HOME tìm hiểu những ứng dụng của nó trong công trình kiến trúc trên thế giới. Những công trình này không chỉ thể hiện vẻ đẹp thẩm mỹ mà còn cho thấy khả năng tối ưu hóa và tính năng động của phương pháp thiết kế này.
Trung tâm nghệ thuật Guangzhou (Trung Quốc)
Trung tâm nghệ thuật Guangzhou được thiết kế bởi Zaha Hadid, là một ví dụ điển hình cho việc ứng dụng Parametric Design là gì. Công trình này không chỉ nổi bật với hình dáng độc đáo mà còn tối ưu hóa công năng sử dụng.
Hệ thống không gian bên trong được tổ chức một cách linh hoạt, cho phép tổ chức nhiều loại sự kiện văn hóa khác nhau. Các tham số trong thiết kế đã được điều chỉnh để đảm bảo ánh sáng tự nhiên và thông gió tối ưu nhất.
Cầu Vàng (Đà Nẵng, Việt Nam)
Cầu Vàng, một trong những công trình biểu tượng của Đà Nẵng, cũng là một sản phẩm của parametric design. Với hình dáng bàn tay khổng lồ nâng đỡ cây cầu, công trình này không chỉ tạo ra một không gian thú vị mà còn là một điểm nhấn quan trọng trong cảnh quan.
Thiết kế của Cầu Vàng được điều chỉnh để đáp ứng các yêu cầu về an toàn và thẩm mỹ, đồng thời tối ưu hóa trải nghiệm của du khách khi tham quan.
Nhà hát Opera Sydney (Úc)
Nhà hát Opera Sydney là một trong những công trình kiến trúc nổi tiếng nhất thế giới, và nó cũng là một minh chứng cho sự sáng tạo trong Parametric Design là gì. Thiết kế của nhà hát được lấy cảm hứng từ hình dáng của những chiếc vỏ sò, và quá trình thiết kế đã sử dụng các yếu tố parametric để tạo ra hình thức của công trình.
Nhà hát không chỉ có giá trị về mặt thẩm mỹ mà còn tối ưu hóa khả năng âm thanh và công năng sử dụng. Điều này cho thấy parametric design không chỉ là về hình thức mà còn là về chức năng và hiệu suất.
Chúng ta đã cùng nhau tìm hiểu Parametric design là gì? Trong tương lai, khi công nghệ tiếp tục phát triển, chắc chắn chúng ta sẽ chứng kiến nhiều hơn nữa những ứng dụng sáng tạo của parametric design trong đời sống hàng ngày. Nếu bạn đang mong muốn sửa chữa cải tạo nhà đẹp theo xu hướng mới nhất thì hãy liên hệ JAMA HOME ngay nhé!